Šta simbolizuje cvet natalijina ramonda?

Pesma „Ramonda” predstavljaće našu zemlju na ovogodišnjoj Pesmi Evrovizije u Malmeu. Inspiraciju za pesmu Teja Dora je pronašla u cvetu koji ima posebno značenje za srpski narod – natalijinoj ramondi.

Otkriće

Početkom 19. veka, francuski botaničar Rišard otkrio je u istočnim Pirinejima biljku za koju je zaključio da pripada rodu Gesneriaceae, čiji se predstavnici mogu naći tropskim i suptropskim predelima. Toj biljci je kasnije dodeljeno ime Ramonda, po francuskom botaničaru Ramondu, koji je među prvima istraživao visoke Pirineje.

Krajem istog veka, srpski botaničar Josif Pančić ubrao je biljku na planini Rtanj, koju je uporedio sa evropskom ramondom i dao joj naziv Ramonda serbica. Nedugo zatim, dvorski lekar dr Sava Perović ubrao je na Suvoj planini i u Jelašničkoj klisuri nekoliko biljaka koje su ličile na srpsku ramondu, ali je, uz pomoć Josifa Pančića, utvrdio da se od nje razlikuju, te ju je nazvao u čast kraljice Natalije Obrenović – Ramonda nathaliae.

Simbolika

Cvet-feniks

U sušnim periodima ramonde prelaze u stanje mirovanja i izgledaju kao da su sasušene. Dovoljna im je i jedna kap vode da ožive, i zato se kaže da „vaskrsavaju”. Ovu osobinu otkrio je 1928. godine botaničar Pavel Černjavski, kada je slučajno prosuo čašu vode na herbarijum u kome su se nalazile osušene ramonde.

Simbol pobede Srbije u Prvom svetskom ratu

Natalijina ramonda ima za srpski narod višestruko značenje, kako zbog svojih prirodnih sposobnosti, tako i zbog staništa na kojem raste. Po uzoru na rusku georgijevsku lentu i britansku bulku „popi”, i natalijina ramonda nosi simboliku pobede.

Značenje biljke za srpski narod može se objasniti time da se, kao feniks, uzdigao posle velikih gubitaka i izašao iz rata kao pobednik.

Jedno od staništa na kojem raste natalijina ramonda je i planina Kajmakčalan, gde se 1916. godine odigrala bitka posle koje su srpski vojnici, uz velike žrtve, oslobodili prvi grad u okupiranoj zemlji – Bitolj.

Dan primirja u Prvom svetskom ratu u Srbiji je od 2012. godine ustanovljen kao državni praznik. Amblem koji simbolizuje ovaj praznik jeste cvet natalijine ramonde sa zelenom i crnom trakom, koje predstavljaju boje Albanske spomenice.

Rasprostranjenost

Ramonde koje rastu na prostorima Balkana naseljavaju kanjone, klisure i strme odseke pojedinih planinskih strana. Natalijina ramonda može da opstane i na drugim tipovima podloge nepovoljnim za razvoj većine biljaka, poput serpentina. Obe vrste naseljavaju strane okrenute ka severu i naseljavaju krečnjačku podlogu.

Srpska i natalijina ramonda nastanjuju sasvim različita poručja. Srpska ramonda dominira u području Jadranskog sliva, a natalijina u Jonskom. Natalijina ramonda prostire se najvećim delom u Severnoj Makedoniji, a ima je i na severu Grčke i na Šar-planini. Natalijina i srpska ramonda žive zajedno, tj. u sintropiji, jedino na jugoistoku Srbije.