Ko se krije iza naziva studentskih domova?

U Beogradu, u četrnaest studentskih domova, živi oko 12.000 studenata. Da li ste se nekada zapitali ko se krije iza imena istih?

Vera Blagojević je ženski studentski dom, osnovan 1936. godine pod nazivom Kraljica Marija. Vera je studirala medicinu. Sa 17 godina postaje član Saveza komunističke omladine Jugoslavije – SKOJ, a 1941. i član Komunističke partije – KPJ.

Pored političkog rada, učestvovala je i u borbama. Martovske noći, 1942. godine, uhapšena je zajedno sa još šezdesetak talaca. Kao
opasna komunistkinja bila je podvrgnuta velikom mučenju, ne bi li odala svoje saborce. No, Vera ostaje odana komunizmu. Streljana je zajedno sa svojim saborcima, a njene poslednje reči:
Pucajte, pobeda je naša! Prkosno umiremo za slo…

presekao je hitac. Posthumno je proglašena za narodnog heroja, a dom u kojem je stanovala za vreme studija, poneće njeno ime godinama kasnije.

Žarko Marinović bio je student prava i član KPJ. Po dolasku u Beograd, postaje član pokreta studenata (SSB). Pokret je okupljao mlade i perspektivne umove koji su se borili za prava studenata. Najveći uspeh u borbi za prava bio je Aprilski štrajk. Studenti su svoje zahteve izložili u 16 tačaka, a rektor je smenjen.

Početak ovog štrajka, obeležio je sukob studenata ispred Patološkog instituta Medicinskog fakulteta. Četvrtog aprila 1936. godine, student Slobodan Nedeljković nožem je nasrnuo na studenta prava – Jovana Šćepanovića, Žarko Marinović je pritrčao da spase druga i tom prilikom Nedeljković mu je zabio nož u leđa.

Žarko je umro na licu mesta. U znak sećanja na kolegu, studenti su narednih godina obeležavali 4. april kao dan Žarkove smrti. Žarko Marinović počiva u Aleji zaslužnih građana, a od 1954. godine 4.
april se slavi kao Dan studenata Beogradskog univerziteta.

Rifat Burdžović poznat pod nadimkom Tršo, bio je student prava, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije. Redovni učesnik demonstracija, osnivač Okružnog komiteta KPJ za Sandžak. Ubijen oktobra 1942. od strane četnika.

 Dom Kralj Aleksandar Prvi sagrađen je 1926. godine kraljevom odlukom. Nakon Drugog svetskog rata, kako bi se izbrisao trag kraljevine, dom menja ime u Ivo Lola Ribar. Godine 2004. dom vraća prvobitno ime, iako među studentima ostaje poznat kao Lola.

Slobodan Penezić Krcun bio je član KPJ, ministar unutrašnjih poslova, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije. Učestvovao je u hapšenju Draže Mihailovića. Poginuo je u saobraćajnoj nesreći 1964. godine. Zbog lošeg odnosa sa Titom,
spekulisalo se da je nesreća namerno izazvana.

Mika Mitrović bio je student medicine, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije. Zbog učešća u studentskim demonstracijama, izbačen je sa fakulteta, te je školovanje nastavio u Zagrebu. Godine 1941. u borbi njegove Udarne čete sa jedinicama nemačke divizije, biva teško ranjen. Povlačeći se sa partizanima, Mika je odlučio da okonča svoje muke počinvši samoubistvo.

Patris Lumumba bio je prvi premijer nezavisne DR Kongo. Nakon vojnog udara 1960, smenjen je i stavljen u kućni pritvor, a godinu dana kasnije i ubijen. U Beogradu su u to ime održane demonstracije. Postao je simbol borbe afričkog naroda protiv kolonijalizma. Ono što je Če Gevara bio za Kubu, to je Patris Lumumba bio za Kongo.

Piše: Tamara Kojić

FOTO: Instagram Studentski grad