Ko je bila prva žena koja je završila doktorske studije na Univerzitetu u Beogradu?
,,Filozofkinja, feministkinja, pacifistkinja i antifašistkinja” stoji na spomen ploči kuće u kojoj je nekada živela Ksenija Atanasijević.
Ksenija je 1894. godine rođena u poznatoj lekarskoj porodici kao šesto dete. Kasnije će postati prva žena sa zvanjem docenta i doktoratom na Univerzitetu u Beogradu.
Iako je studije morala da prekine zbog ratnog stanja, što je direktna posledica Prvog svetskog rata, ona završava studije 1920. godine diplomirajući čistu filozofiju i klasične jezike. Dodatno školovanje u Ženevi i Parizu joj daju priliku da u inostranstvu ostavi značajan utisak svojim znanjem iz istorije filozofije.
Doktorat brani 1922. godine, samo dve godine nakon što je završila osnovne studije. Imala je samo dvadeset i sedam godina. Njen doktorski rad postaje poznat i priznat u svetskoj naučnoj zajednici. Doktorska teza joj je bila ,,Brunovo učenje o najmanjem”, a marljivo je tragala za retkim knjigama Đordana Bruna čiji je rad bio centralna tema. Njeno znanje zadivljuje i iznenađuje komisiju koja ocenjuje doktorat, a čak je zabeležen zlobni komentar kojim su pokušali da kompromituju njen rad i znanje.
„Kolega jel’ sve u redu sa horminima naše kandidatkinje?
Do danas je ostala naš najpoznatiji istoričar filozofske misli. Zbog nje imamo prevode nekih od najvažnijih filozofskih dela Platona, Aristotela, Spinoze i drugih. Pored svega ovoga, učestvovala je u etičkim raspravama, pisala je stručne članke i objavljivala knjige koje su prevođene na nekoliko jezika.
Između dva svetska rata je bila profesor na Univerzitetu u Beogradu, ali ona nije bila samo jedna od studentkinja ili profesorki univerziteta. Tokom Drugog svetskog rata pruža otpor nemačkim vlastima, brani Jevrejsko stanovništvo, govori protiv nacizma i zbog toga je agresor hapsi. Nakon rata, komunističke vlasti je lišavaju građanskih sloboda, a njene knjige su na listi zabranjenih. Svoj radni vek završava u Narodnoj biblioteci 1946. godine kada je penzionišu. Od tada su mnogi poznati američki univerziteti pokušavali da je pridobiju kao predavača i nudili su joj status počasnog profesora, ali Ksenija Atanasijević odbija i ostaje u svom voljenom Beogradu do smrti 1981. godine.
Utabanavši put drugim ženama akademskih ambicija, ona postaje uzor i primer mnogim devojkama i ženama, kao i podsetnik da znanje nikad ne može biti oduzeto i umanjeno. Čini se da je Ksenija Atanasijević, filozofkinja, feministkinja, pacifistkinja i antifašistkinja još jedna od onih brilijantnih umova koje svet više ceni nego njen voljeni grad i njena voljena zemlja.
Natalija Krzman
FOTO: Wiki
Leave a Reply